TUROB: 89 ülkeye vize başlıyor, turizmciler endişeli!

AB ile imzalanan ‘Vize Serbestisi Diyaloğu ve Geri Kabul Anlaşması’ kapsamında Türkiye, Haziran 2016’dan itibaren AB dışındaki 89 ülkeye vize uygulamaya başlayacak. Bu uygulama, Suriye, Afganistan gibi sadece yasadışı göçmen potansiyeli yüksek olan ülkeleri değil, Türkiye’ye önemli düzeyde turist gönderen ülkeleri de kapsıyor. Bu uygulamanın Türk turizmi için yeni bir riski barındırdığını belirten TUROB Başkanı Timur Bayındır, “Türkiye vatandaşları için AB ülkelerine vizesiz seyahat son derece önemli bir adım. Ancak ülkemizin sağladığı vizesiz seyahat olanağı ile turizmde rekabet avantajı sağladığı birçok ülkeden gelecek turist sayısında önemli oranda düşüş kaydedilecektir” uyarısında bulundu.

Türk turizmi içinde bulunduğu sıkıntıları aşmaya çalışırken, sektör yeni bir riskle karşı karşıya bulunuyor. Bu riskin kaynağını ise Avrupa Birliği ile imzalanan ‘Vize Serbestisi Diyaloğu ve Geri Kabul Anlaşması’ oluşturuyor. Bu anlaşma ile bir yıl içerisinde AB’ye vizesiz olarak girilebileceği beklentisi hakim olurken, madalyonun öbür yüzünde ise anlaşma kapsamında üçüncü ülkelere vize uygulamasının başlatılması zorunluluğu yer alıyor. Bu zorunluluk, Suriye, Afganistan gibi sadece yasadışı göçmen potansiyeli bulunan ülkeleri değil, Türkiye’ye önemli düzeyde turist gönderen ülkelerin de yer aldığı 89 ülkeyi kapsıyor.

Eylem planında öne çekiliyor
Vize muafiyetinin sağlanması için Türkiye’nin üçüncü ülkelere yönelik vize politikasının AB ile tam uyumlu hale getirilmesi öngörülüyor. Yani AB’nin vize uyguladığı tüm ülkelere Türkiye’nin de vize uygulaması gerekiyor. Geri Kabul Anlaşması sonrasında ortaya konan göç eylem planının en önemli adımı olarak kabul ediliyor. Böylece AB, yasadışı göçmen potansiyeli yüksek ülkelerle muhatap olmayacağı gibi, Türkiye üzerinden AB’ye vizesiz ve yasadışı yollarda giren göçmenleri geri iade edebilecek. Türkiye üzerinden AB ülkelerine geçen yasadışı göçmenlerin geri kabulüne, anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten üç yıl sonra, yani 1 Ekim 2017’de başlanması öngörülürken, vize muafiyetinin öne çekilmesine bağlı olarak bu uygulama da öne çekilerek Haziran 2016’da başlatılacak.

Turizmciler endişeli
Turizmciler konuyla ilgili endişelenirken, Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) uyarıda bulunarak, gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini açıkladı. Bu uygulamanın Türk turizmi için yeni bir riski barındırdığını belirten TUROB Başkanı Timur Bayındır, “Türkiye vatandaşları için AB ülkelerine vizesiz seyahat son derece önemli bir adım. Ancak ülkemizin sağladığı vizesiz seyahat olanağı ile turizmde rekabet avantajı sağladığı birçok ülkeden gelecek turist sayısında önemli oranda düşüş kaydedilecektir” uyarısında bulundu. Bayındır, sürecin gerek Dışişleri Bakanlığı gerek Kültür ve Turizm Bakanlığı gerekse AB Bakanlığı tarafından şimdiden doğru olarak planlanması ve atılacak adımların gösterileceği yol haritasının hayata geçirilmesinin turist sayısındaki azalmayı ihtimalini asgari seviyede tutabileceğini belirtti.

Önemli bir avantaj sona erecek
AB’nin beklediği adımlar atılırsa söz konusu anlaşma ile kamuoyunda artık bir yıl içerisinde AB’ye vizesiz olarak gireceğimiz kanısının yaygınlaştığına işaret eden Bayındır, şunları söyledi: “Burada en önemli adım ‘Geri Kabul Anlaşması’ süreci. Anlaşma kapsamında Türkiye’den AB’ye herhangi bir şekilde gidecek 3. ülke vatandaşları gittiği ülkeye kabul edilmez ise kayıtsız-şartsız Türkiye’ye iade edilecek. Bu süreç dikkate alındığında turizm sektörü olarak en önemli avantajlarımız olan ‘ülkemize vizesiz seyahat’ dönemi birçok ülke için sona erecek. Bu ülkeler arasında Arnavutluk, Azerbaycan, Belize, Bolivya, Bosna-Hersek, Fas, Ekvator, Gürcistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Kolombiya, Lübnan, Makedonya, Maldivler, Sırbistan, Ukrayna, Ürdün, Rusya Federasyonu, Moğolistan, Özbekistan, Peru, Tacikistan, Tunus ve Türkmenistan da bulunuyor.”

Vize olmaması turizmi hızlandırdı
Bu ülkelerin birçoğundan önemli sayıda turist geldiğini vurgulayan Bayındır, “Turist sayısındaki patlama bu ülkelerle karşılıklı vizelerin kaldırılması ile rekor oranda artmaya başladı. Örneğin, Rusya, İran, Gürcistan, Türki Cumhuriyetler ile Ortadoğu ülkelerini sayabiliriz. Kaldı ki vize uygulamadığımız ve vizesiz seyahat imkanı sağladığımız bu ülkelerin birçoğu Türkiye vatandaşlarına vize uyguladıkları halde, Türkiye AB’den bağımsız olduğu için kendi başına karar verebiliyordu. Örneğin karşılıklı olarak vizeleri kaldırdığımız Rusya 1 Ocak 2016’dan itibaren Türkiye vatandaşlarına tekrar vize uygulaması başlatırken, Türkiye ise Rusya vatandaşlarına vizesiz giriş uygulamasına devam edecek” diye konuştu.

İşte konunun gelişimi
Türkiye 89 ülkenin vatandaşları için sınırda vize uygulaması yapıyor ve bu ülkeler arasında AB için yasadışı göç potansiyeli bulunan ülkeler de bulunuyor. Nisan 2014’te yürürlüğe giren yürürlüğe giren Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Türkiye’nin sınır kapısında vize uygulamasının hukuki olasılığını ortadan kaldırıyor. Böylece sınır vize sistemi uygulaması da yakın zamanda tamamen yürürlükten kaldırılacak. Geri kabul anlaşması 1 Ekim 2014’te yürürlüğe girmişti. Geri Kabul Anlaşması’nın 24. maddesi uyarınca, Türkiye üzerinden AB ülkelerine geçen yasadışı göçmenlerin (üçüncü ülke vatandaşları) geri kabulüne, anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten üç yıl sonra yani 1 Ekim 2017’de başlanması öngörülüyor. Ancak AB Ortak Eylem Planı ve AB Zirvesi Deklarasyonu’nda öngörülen Ekim 2016 tarihine kadar vize serbestisinin sağlanması için, Geri Kabul Anlaşması’nın uygulanmasının öne çekilmesi gerekiyor. Bu durumda, üçüncü ülke vatandaşı yasadışı göçmenlerin Türkiye tarafından 1 Ekim 2017 tarihi yerine, Haziran 2016 tarihinden itibaren geri alınmaya başlanması öngörülüyor.